Brandweermannen gegroepeerd in twee groepen

De 10 meest gestelde vragen over het Incident Stankoverlast in Alblasserdam

Geplaatst op: 14 februari 2019
Er zijn naar aanleiding van het incident van afgelopen zaterdag in Alblasserdam veel vragen binnengekomen bij de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid. Natuurlijk geven we graag antwoord op de vragen.

Vraag 1: Hoe werkt het NL-Alert? We hebben 2 telefoons bij dezelfde provider maar 1 telefoon ontving het NL-Alert niet?

Antwoord: Een NL-alert wordt vanuit de meldkamer van de hulpdiensten verstuurd in een geselecteerd gebied. NL-alert werkt op basis van cell broadcast. Dit is een techniek om tekstberichten uit te zenden naar mobiele telefoons via zendmasten van alle providers. De werking hiervan is vergelijkbaar met een radiosignaal. Voor iedere inzet van NL-Alert worden alle zendmasten gebruikt die, voor een deel, dekking bieden in het geselecteerde uitzendgebied. Daarom kan het gebeuren dat mensen het bericht ook buiten het uitzendgebied ontvangen. Er zijn echter in Nederland een groot aantal providers, die soms ook meerdere mobiele netwerken exploiteren. De opbouw en inrichting van mobiele netwerken varieert per mobiele aanbieder en netwerk. Het kan daardoor voorkomen dat bij meerdere telefoons op eenzelfde locatie de ene telefoon een NL-alert wel ontvangt en een andere telefoon niet.

Vraag 2: Ik kreeg het NL-Alert niet binnen? Ik kreeg niet alle NL-alerts?

Antwoord: We kregen ook berichten dat mensen berichten niet ontvingen. Tijdens een incident monitoren we de ontwikkelingen van het incident en van de wind en de luchtvochtigheid. Hierop selecteren we ook het verzendgebied van het NL-Alert. Dit kan gedurende het incident dus wijzigen. We hebben er verder voor gekozen burgers in het effectgebied te bereiken. Dat betekent dat inwoners van gemeentes vlak bij Alblasserdam, die bovenwinds liggen en geen last hadden van de stank ook geen NL alert hebben gekregen.

Vraag 3: Ik kreeg hetzelfde of vergelijkbare NL-Alert meerdere keren binnen, hoe kan dat? Ik kreeg een NL-Alert maar ik woon ver buiten de regio?

Antwoord: De Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid heeft in eerste instantie het NL-Alert verstuurd. Maar omdat de klachten van stankoverlast voorbij de Veiligheidsregio Utrecht reikten, heeft de Veiligheidsregio Utrecht en de Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland ook een NL-alert verstuurd. Hierdoor kan het zijn dat op een mobiel meerdere NL-Alerts zijn binnen gekomen omdat er sprake is van overlappende verzendgebieden.

Afbeelding van de regio Zuid-Holland Zuid

Afbeelding van de regio Zuid-Holland Zuid

Vraag 4: Ik krijg het NL-Alert later binnen?

Antwoord: Hiervoor zijn diverse redenen te noemen; Het effect van de stank was op een later tijdstip merkbaar in de andere regio’s. De regio Utrecht heeft op een later tijdstip een NL-Alert verstuurd. Een andere reden kan zijn dat het toestel tijdelijk uitstond of net actief was met het downloaden van een app, het bekijken van een video of omdat het toestel tijdelijk geen bereik had. Daarnaast kan er enige tijd zitten tussen het uitzenden en het doorsturen van het bericht door de providers naar de mobiele zendmasten. Verder kan het zijn dat het NL-Alert bericht is blijven hangen en zodra de mobiele telefoon in het bereik van een andere paal komt, u wederom het NL-Alert heeft ontvangen.

We begrijpen dat u dat als hinderlijk ervaart omdat u mogelijk het NL-Alert al van iemand had meegekregen of het bericht via andere media had vernomen. Namens de Veiligheidsregio’s willen wij excuses aanbieden als u meerdere berichten heeft ontvangen dan nodig.

Vraag 5: Waarom zetten jullie dat NL-Alert in als het zo hinderlijk is voor velen?

Antwoord: Bij het inzetten van NL-Alert wegen wij altijd het verwachte nadeel voor de ontvangers af tegen de noodzaak gelet het incident, ook als het incident een tijdje duurt. We wegen mee dat het overlast veroorzaakt bij de ontvangers en we zetten NL-Alert alleen in als het echt nodig is.

De Rijksoverheid houdt het NL-Alert in stand. Wij gebruiken het systeem als overheid, maar worden helaas ook geconfronteerd met nadelen als gevolg van de gekozen techniek. Hierover zijn we in gesprek met de Rijksoverheid.

Vraag 6: Ik heb geen NL-Alert ontvangen? Wat moet ik hiervoor doen? Hoe meld ik mij af voor het NL-Alert?

Antwoord: Heeft u geen NL-Alert ontvangen of wilt u zicht afmelden? Bekijk de website van NL-Alert via deze link om uw telefoon in te stellen. Wij adviseren u om NL-Alert aan te laten staan op uw telefoon. U bent dan in geval van crisis wel snel geïnformeerd.

Vraag 7: Hoe komen jullie aan mijn telefoonnummer?

Antwoord: De zendmast bereikt alle telefoons in het verzendgebied en dat staat los van het telefoonnummer. Wij gebruiken geen telefoonnummers en houden geen registratie bij van telefoonnummers.

Vraag 8: Er was helemaal geen NL-Alert nodig. Allemaal gedoe om niks toch? Er was toch geen gevaar?

Antwoord: Bij de eerste melding is niet duidelijk of de stank een gezondheidsrisico met zich meebrengt. Uit voorzorg willen we dat de mensen zo snel mogelijk op de hoogte zijn en hun maatregelen kunnen treffen om naar binnen te gaan en ramen en deuren te sluiten en hun ventilatie uit te zetten. De stank werd door vele mensen als zeer hinderlijk ervaren en ook op grote afstand van het incident was de stank waarneembaar. Gelet op de situatie hebben de Veiligheidsregio Utrecht en Amsterdam-Amstelland ook het besluit genomen ook een NL-Alert te versturen.

Voor vragen over de afweging per Veiligheidsregio verwijzen we naar de eigen Veiligheidsregio.

Vraag 9: Ik vind het kaartje niet duidelijk genoeg. Kan dat beter?

Antwoord: Wij hebben ervoor gekozen om het kaartje dat de bedienapplicatie van NL-Alert automatisch maakt te versturen. Dat was snel beschikbaar. Door de grootte van het verzendgebied werd het kaartje te onduidelijk. Daar hebben we onvoldoende aandacht voor gehad tijdens het incident. In tweede instantie hebben we het kaartje van het RIVM gebruikt. We nemen dit mee in onze evaluatie.

Verspreiding stankoverlast op kaart weergegeven
Verspreiding stankoverlast op kaart weergegeven

Vraag 10: Is de stank die vrij kwam uit de container gevaarlijk voor de volksgezondheid?

Antwoord: In de tankwagen raakte de stof met de naam petrolad (een toevoeging aan smeermiddelen) oververhit. Dit leidde tot het openen van een veiligheidsklep om de druk af te voeren waardoor dampen vrij kwamen en stankoverlast ontstond. Door de stevige wind verspreidde de geur zich in een brede strook in noordoostelijke richting over Nederland. De stof petrolad ontleed bij verhitting. Hierbij zijn er verschillende soorten mercaptanen ontstaan. Deze mercaptanen kunnen al in zeer lage concentraties stankoverlast geven. Mercaptanen werden vroeger gebruikt om aardgas een geur te geven. De brandweer en het RIVM stelden vast dat op het terrein van het bedrijf deze stoffen in erg lage concentraties zijn vrijgekomen. Buiten het terrein zijn nog lagere concentraties gemeten waarbij geen ernstige of aanhoudende gezondheidsklachten verwacht worden. De mercaptanen wekken door de stank irritaties op en kunnen klachten veroorzaken die van voorbijgaande aard zijn. Zodra u buiten het stankgebied bent, moeten de klachten snel verdwijnen. De klachten die kunnen voorkomen zijn hoofdpijn en misselijkheid. Misselijkheid kan ook leiden tot braken. Indien u een allergie voor geurstoffen heeft kunt u mogelijk een tijdelijke verergering van uw allergische klachten merken. Wij adviseren om bij ernstige klachten contact op te nemen met uw huisartsenpost.

Omdat u stank of rook beter niet in kunt ademen is ons advies altijd: Heeft u last van stank of rook sluit dan altijd uw ramen en deuren en zet uw ventilatiekanalen dicht en schakel uw ventilatiesysteem uit. Dit laatste kunt u doen door de stekker eruit te halen.

Voor het persbericht, de bewonersbrieven en de rapportages verwijzen wij naar de website van de gemeente Alblasserdam.

U kunt een groot incident volgen via ons twitter account @brandweerzhz of @vrzhz. Tweets over grote  incidenten zijn gelinkt naar het blog van het incident op onze website www.zhzveilig.nl

De afbeelding in de header is van Peter Stam.