Bevolkingszorg Zuid-Holland Zuid
De gemeente is bij een (dreigende) ramp of crisis verantwoordelijk voor bevolkingszorg. Dat betekent dat de gemeente-processen in gang zet die inwoners moeten beschermen en ondersteunen tijdens een ramp of crisis en de terugkeer naar de normale situatie bespoedigen. Deze processen worden uitgevoerd onder de noemer ‘bevolkingszorg’.
Sinds 2019 werken we binnen de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid met één regionale gemeentelijke crisisorganisatie. Deze regionale crisisorganisatie wordt gevuld met crisisfunctionarissen afkomstig uit tien gemeenten, die onderdeel uitmaken van de Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid. De regionale crisisorganisatie wordt aangevuld met lokale crisisfunctionarissen welke alleen inzetbaar zijn in de incidentgemeente. Bevolkingszorg bestaat uit 4 hoofdprocessen:
- Crisiscommunicatie
- Publieke Zorg
- Ondersteuning
- Omgevingszorg
Crisiscommunicatie
Na de start van een incident is de behoefte aan informatie over het incident en de gevolgen ervan bij burgers en betrokkenen groot. Vragen zoals ‘wat is er aan de hand?’, ‘wat staat er in brand?’ moeten snel beantwoord worden. Dit noemen we informatieverstrekking. Datzelfde geldt voor de gevolgen van de brand voor betrokkenen, denk hierbij aan vragen zoals ‘moet ik ramen en deuren sluiten?’ ‘kan ik nog de weg op?’ etc. Door middel van een handelingsperspectief geven we antwoord op deze vragen. Als laatste kunnen er vragen ontstaan zoals: ‘hoe heeft dit kunnen gebeuren?’, ‘kan er iemand aansprakelijk worden gesteld?’. Dit noemen we betekenisgeving.
Publieke zorg
Bij incidenten waar bijvoorbeeld woningen ontruimd worden, is de gemeente verantwoordelijk voor de opvang en verzorging van mens en dier. Het openen van een opvanglocatie, inclusief alles wat hierbij komt kijken zoals het verstrekken van kleding en medicijnen, wordt uitgevoerd door de taakorganisatie ‘publieke zorg’. Verder beschikt de gemeente over toegang tot de Basis Registratie Persoonsgegevens (BRP), waardoor snel duidelijkheid verschaft kan worden over hoeveel inwoners er in een bepaald postcodegebied wonen. Het inventariseren van schade valt ook onder dit proces. De daadwerkelijke schade afhandeling is primair een taak voor de verzekeraars.
Omgevingszorg
De gemeente is (samen met andere partners) verantwoordelijk voor het onderhoud aan de openbare ruimte. Denk bijvoorbeeld aan riolering of straatverlichting; dit noemen we ‘ruimtebeheer’. Bij incidenten waarbij gevaarlijke stoffen vrijkomen en gevolgen hebben voor het milieu is de gemeente samen met andere partners verantwoordelijk voor het beperken van de gevolgen. Dit noemen we ‘milieubeheer’. Als laatste kan er bijvoorbeeld schade aan gebouwen ontstaan, met mogelijk instortingsgevaar. Kennis van bouwconstructies en toezicht- en handhaving hierop valt onder ‘bouwbeheer’.
Ondersteuning
Bij incidenten met dodelijke slachtoffers worden er vanuit dit proces activiteiten gecoördineerd in het kader van bijzondere uitvaartzorg; denk aan een stille tocht of herdenkingsbijeenkomst. Verder worden er vanuit dit proces facilitaire, financiële en juridische zaken uitgevoerd en gecoördineerd. Bij incidenten met een lange nasleep wordt er ook een plan van aanpak over de nafase geschreven. Dit om de terugkeer naar ‘normaal’ te bespoedigen en in een tijdspad weg te zetten.